Hoe is het mogelijk!
Ik sta voor de kast en daar liggen zijn pyjama’s, pontificaal in het zicht.
Waarom ik me daar zo over opwind?
Omdat hij met spoed in het ziekenhuis is opgenomen, zij blind is en te horen heeft gekregen van het verpleeghuispersoneel dat er nergens pyjama’s van hem zijn te vinden. Haar man, sinds enkele jaren dementerend, had er ook geen zinnig woord over kunnen zeggen. Ooit was hij directeur van een groot bedrijf. Nu zegt hij honderd keer hetzelfde en onthoudt niets van het hier en nu. Hij is de weg volledig kwijt.
En zij dus ook, alleen op een andere manier.
Zij was haar hele leven al aan één oog blind. Als gevolg van een ongeval verloor ze ook het zicht uit haar andere oog.
Doe je ogen maar eens dicht. Echt helemaal dicht. En ga dan maar eens lopen. Je zult zien dat je na enkele stappen de weg volledig kwijt bent in je eigen vertrouwde huis. Het is niet voor niets dat mensen in geval van brand door de rookontwikkeling al heel snel geen idee meer hebben waar ze zijn.
Kun je je met je ogen dicht voorstellen waar alles bij jou in de keuken staat? Probeer maar eens iets te pakken. Je schrikt je rot van alles wat je omver maait.
In dat verpleeghuis waar mijn vrienden noodgedwongen verblijven, staat het merendeel van het personeel er geen moment bij stil wat het inhoudt om een tastende in het duister te zijn. Daardoor zit mijn vriendin nu ook in een rolstoel. Terwijl ze best kan lopen.
Omdat het echtpaar door de noodzakelijke verpleeghuisopname al gebruik maakt van een AWBZ-voorziening (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten), kan zij geen aanspraak maken op instanties die gespecialiseerd zijn in hulpverlening aan blinden. Degenen die dat bedacht hebben zijn toch echt ziende blind.
Het is zo makkelijk schreeuwen dat de gezondheidszorg te veel kost.
Ja, ze kost te veel. Waarom? Ik noem maar eens wat:
- Veel te veel reorganisaties.
- Veel te veel managers.
- Patiënten die in de laatste levensfase veel te lang worden doorbehandeld. Ik heb het hier niet over een palliatieve (verzachtende) behandeling maar over een levensrekkende. Mijn uitspraak over die zinloze doorbehandeling wordt erkend door 61% van de artsen. Tegenwoordig worden zelfs aandoeningen behandeld waarvan mensen waarschijnlijk nooit last zouden hebben gekregen.
- Het sinds 2005 geldende DBC-systeem (Diagnose Behandel Combinatie: een systeem dat het geleverde zorgproduct omschrijft). Dit Dure BureauCratische systeem is er debet aan dat de ziekenhuiszorg allesbehalve goedkoper is geworden. Dat komt omdat er artsen zijn die voor duurdere DBC’s kiezen dan noodzakelijk, of meerdere DBC’s per patiënt declareren.
- Medicatie die slechts tijdelijk nodig is maar onnodig wordt herhaald.
Van dat laatste is sprake bij mijn dementerende vriend. Doodleuk krijgt hij dagelijks van het verpleeghuispersoneel een ooit voorgeschreven portie medicijnen. Terwijl je op het internet zo kunt opzoeken dat je nooit het ontstekingsremmende middel diclofenac moet slikken terwijl je aan de bloedverdunners zit, wordt deze combinatie al vele maanden aan hem verstrekt. Nu heeft hij een hartinfarct gehad. In zijn geval een iatrogene aandoening, een aandoening als gevolg van medisch handelen.
Dat hakt erin.
Het verpleeghuispersoneel moet mijn vriendin nu helpen met de stoelgang. Soms moet ze zo lang wachten dat ze niet anders kan dan het laten lopen.
Vaak heeft ze geen idee wie uiteindelijk komt. De meesten stellen zich niet voor. Er zijn er twee die ze kent, die ze waardeert. Ja, die staan soms even bij haar stil. Ook niet al te lang want dat past niet binnen het DBC-beleid. Tijd is geld, weet je wel.
Ze is blij als haar eten klein genoeg wordt gesneden. En haar verteld wordt wat het is. Als je niet ziet wat je eet, kun je je er niet of nauwelijks een voorstelling van maken.
Wij zijn zo op zien ingesteld. Elke kleur kunnen we benoemen, tot in de finesses zelfs: kobaltblauw, korenblauw, KLM-blauw, hemelsblauw, staalblauw. Maar je moet een wijnkenner zijn om woorden te hebben voor alle smaaksensaties.
De telefoon gaat. Met haar handen tast mijn vriendin in haar duister. De beller heeft geduld. Gelukkig maar.
Zelf kan ze niet bellen. Het toestel dat speciaal voor haar is neergezet, is weliswaar voorzien van grote toetsen, maar ze zijn vlak: aan niets is voelbaar wat een zes of zeven is. Ze herinnert zich nog wel hoe het scherm is ingedeeld, maar tellen van links naar rechts en van boven naar beneden om te weten waar die cijfers zitten, is geen oplossing omdat het aftasten te lang duurt. Verbinding verbroken.
Schrijven lukt ook niet meer. Probeer het maar eens met je ogen dicht.
Voor het verpleeghuispersoneel schrijf ik op waar de pyjama’s van haar man liggen. Derde plank vanonder in de legkast, direct naast de badkamer. In het midden.
Als ik haar twee dagen later bel vertelt ze dat het personeel de pyjama’s niet heeft kunnen vinden. Aan haar stem hoor ik dat er tranen uit haar blinde ogen lopen.
Kopfoto: © Taro Taylor via Wikemedia Commons
