Waarom naar Schiphol gaan?
Om een vliegreis te maken.
Mensen weg te brengen.
Of af te halen.
Om een zoekgeraakte maar toch weer terechtgekomen koffer op te halen.
Om vliegtuigen te spotten.
Of om een witte roos te brengen als blijk van medeleven met de nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17.
Ik deed dat vandaag.
Er liggen al honderden rozen, vooral witte en rode. Allerlei bloemen zijn vertegenwoordigd: zonnebloemen, gladiolen, calla’s, leeuwenbekken, hortensia’s, celosia’s, te veel soorten om op te noemen, los van het gegeven dat ik er ook meer niet dan wel bij naam ken.
Chrysanten ontbreken evenmin. Echte grafbloemen zijn dat, stijf staan ze in de vaas die ze in hun laatste dagen plakkerig met hun bladen omarmen.
‘Die mandjes verkopen wij ook’, zegt een vrouw, wijzend naar een fleurig in riet verpakt boeket.
Veruit de meeste bloemen zitten nog in de plastic verpakking. ‘Dat snap ik niet’, merkt een andere vrouw op. ‘Kort nadat Theo van Gogh vermoord was, zag ik een foto in de krant van al die spontaan neergelegde bloemen en knuffels. Op het eerste zicht zag ik vooral plastic, een zee van plastic. Ik dacht echt dat het afval was.’
Een man stoort zich aan een ballon in de vorm van een vliegtuig, noemt het ongepast.
Toch is het vooral de stilte die overheerst. De brok in de kelen is voelbaar.
‘Lieve kindjes, rust zacht. Een oma’, staat op een aan de nek van een speelgoedkonijn bevestigd kaartje.
Knuffels liggen er honderden. Veel beren, heel veel beren.
Maar ook een dolfijn, een zebra, een koe, een olifant, een aap, een hond, een muis, een vlinder, een leeuw, een zeemeermin, een pop, de smurfin en de teletubbies. Hoe noemde Bart de Graaff die laatste ook alweer? Teringtubbies.
Een enkeling die deze gedenkplek heeft bezocht, geeft blijk van een teringhekel aan Poetin. ‘God sluimert niet’, staat erboven.
God wordt er meer dan eens bij gehaald.
‘God geeft kracht naar kruis, hoe zwaar het leed ook moge zijn’, gelooft iemand wat ik absoluut niet geloof.
De Bijbelse Lucas wordt geciteerd: ‘Zalig zijn zij die verlangen naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. Zalig zijn zij die wenen, want zij zullen getroost worden.’
Intussen regent het zachtjes lauwwarm water. Alsof het universum meehuilt. Tears in heaven, tears on earth.
‘Als tranen een trap konden bouwen en herinneringen een brug, dan klom ik naar de hemel en nam ik je mee terug’, lees ik op een kaartje.
Er is nog een ballon in de vorm van een vliegtuig. Maar die is leeggelopen. Het geeft een gecrashte indruk.
Kindertekeningen zijn er ook. Meermaals met een vliegtuig of een hart erop.
‘Rust zacht… we vinden het heel erg wat er is gebeurd’, heeft een ouder twee tekeningen van een tekst voorzien.
‘No one had the right to change their destination’, staat in paarse letters op een foto van een Boeing 777 die wegvliegt in de richting van een oranje kleurende hemel.
Tussen de zee van bloemen en knuffels is zo nu en dan een foto zichtbaar van een van de passagiers van vlucht MH17.
Ik kijk in het gezicht van een lachende vrouw waarbij een in memoriam is geschreven. Ik lees dat ze op Java een onbetaalde workshop psychodrama zou gaan geven, waarover ze tegen haar broer zou hebben gezegd: ‘Dan kan ik een beetje terugdoen voor het onrecht dat de Nederlanders de Indonesiërs hebben aangedaan.’
Ja, wat doen mensen elkaar aan?
‘Waar is de vrede?’, lees ik op een pamflet. ‘Wanneer stopt het wrede geweld? Wanneer stoppen wij om elkaar te wreken?’
‘Het is vreselijk wat er is gebeurd’, zegt een vrouw in uniform. ‘Maar er gebeuren nog veel vreselijkere dingen.’
Haar gesprekspartner memoreert de slachtoffers in Gaza na een Israëlisch bombardement, de antisemitische demonstratie in Den Haag en het crashen van nog twee vliegtuigen de afgelopen week. ‘Het is een rampjaar voor de luchtvaart’, besluit ze. ‘Maar dit was een domme vergissing. Dat maakt de verwerking voor de nabestaanden wel extra moeilijk.’ Haar stem klinkt verzachtend.
Een man steekt een zelf meegebrachte kaars aan. Zijn vrouw fotografeert hem.
‘Bij de ingang van de Hilversumse kazerne ligt ook zo’n giga bloemenzee’, meldt een andere aanwezige. ‘Iemand heeft daar 194 zonnebloemen neergelegd. Voor iedere Nederlander die bij de ramp is omgekomen, eentje. Alsof die andere mensenlevens niet tellen.’
Een ander heeft dat onderscheid niet gemaakt, getuige een bericht op een grotendeels onder bloemen bedolven briefje: ‘R.I.P. to all victims of MH17.’
Een rode hartvormige ballon met de tekst ‘I love you’ wiegt zachtjes in de wind.
‘Kom, we moeten gaan’, zegt een jonge vent tegen zijn geliefde. In zijn hand de instapkaarten. Een paar honderd stappen verder wacht hun vliegtuig.
Kopfoto: © Lieneke Koornstra
