Strakblauw is de hemel. Geen spoor van vliegverkeer dat op grote hoogte lijnen trekt en kruisen slaat. In de buurt van Schiphol geen treintje gevormd door vliegtuigen in hun vaste koers voor de nadering, ook nergens een toestel te zien dat het wijde luchtruim kiest. Wel tientallen vliegtuigstaarten van op de luchthaven geparkeerde machines. Nooit eerder was het er zo stil, zo levenloos.
Er is al heel wat af- en aangesleept met ze nu ze als gevolg van de coronacrisis aan de grond worden gehouden. Keurig gerangschikt zijn de vele jets nu, niet alleen per luchtvaartmaatschappij maar ook, wat KLM betreft, Boeing 777’s bij Boeing 777’s, Embraers bij Embraers, Airbus A330’s bij Airbus A330’s enzovoort.
De Boeing 747’s op Oost vormen een verhaal apart, voortijdig uitgefaseerd wachten ze mistroostig op wat komen gaat, als van schapen gescheiden bokken.
De BFS stond al op de nominatie spoedig uit de blauwe vloot te worden gehaald, in mei zou ze voor het laatst commerciële vluchten uitvoeren.
De zeven blauwe Jumbo Jets van het type 400 vertonen een bizarre overeenkomst met hun laatste voorgangers uit de 200SUD/300-serie. De economie bevond zich wel vaker in de lappenmand, zo ook begin deze eeuw. Voor KLM reden vervroegd afscheid te nemen van de ‘Classic’, toevallig genoeg ook zeven stuks.
De PH-BUN was er een van. Als laatste van de wingletloze serie zette zij haar wielen aan de grond op Schiphol. Behalve dat zij een eerwaardig watersaluut kreeg, wachtten zo’n tachtig boordwerktuigkundigen haar op en gooiden hun petten in de lucht ter afsluiting van het BWK-tijdperk. Enkele gelukkige exemplaren konden nog een aantal jaar verder vliegen in dienst van een andere maatschappij, de PH-BUK kreeg een rustplaats bij het Aviodrome, de rest werd afgeleverd bij de sloop.
Dat laatste scenario wacht de laatste blauwe 747-400’s nu.
Zelfs de PH-BFY, een nog betrekkelijk jong vliegtuig dat als Full Pax-machine in 2021 was voorbestemd om de vijftig jaar rond te maken waarin KLM met de 747 de wereld bevloog, wacht dit roemloos einde.
Het recent genomen besluit dat drie van de iconische Queens nog even door mogen op de route tussen Nederland en China en vice versa voor het vervoer van medische apparatuur, leverde haar geen bewijs van deelname op. Die belangrijke missie is uitsluitend weggelegd voor de nog resterende Combi’s, de PH-BFT, de -BFV en de -BFW.
Het KLM-logo is al van haar staart gehaald, net als bij de BFS. Daarmee heeft ze de twijfelachtige eer gekregen als eerste van de vijf 747’s die in de zogenaamde drup-livery zijn gespoten, zich te moeten vertonen met een witte staart.
De verfkwast zal binnenkort ook over de staarten gaan van de BFN en de BFL, machines die als Corona Airways niet wereldwijd landingsrechten had geclaimd, tot in het najaar hun trouwe diensten hadden mogen bewijzen.
Het getal 100 prijkt op alle rompen. Nou ja, dat is niet 100% waar.
Op de BFS staat enkel nog 00, twee keer het getal met een waarde die gelijk staat aan niets.
Toch is het getal enorm belangrijk, mits in combinatie met andere cijfers. Dan drukt het immers waardes uit: 100 jaar KLM; in 2019 was het 50 jaar geleden dat Boeing de Jumbo Jet introduceerde; in 2021 zou KLM 50 jaar met de 747 hebben gevlogen.
Wat zou het mooi zijn geweest als die arme nu witstaartige BFY in 2021 in vol ornaat met de cijfers 50 op haar romp had kunnen rondvliegen! Met de tekst ‘Thank you 747, farewell!’ onderop op haar buik.
Vijftig jaar geleden kwam het massatoerisme op gang.
‘Take a Jumbo, cross the ocean’, zong Supertramp. Steeds meer mensen deden het, de 747 maakte de jetset verleden tijd.
Ofschoon zij een traag vliegtuig was in vergelijking met de Concorde, haalde zij haar supersonische collega in rap temp in, zowel wat betreft verkoopcijfers als vliegjaren. Helemaal eerlijk is dat laatste niet want van de 747 verschenen meerdere varianten.
Alhoewel…
Alles bij elkaar genomen vloog de Concorde 34 jaar, Iran Air Force vliegt al een halve eeuw met twee in 1969 aangekochte Jumbo’s.
Ook het vliegtuig dat in 2005 met haar komst de 747 qua grootte versloeg, legde het af als het gaat om verkoopcijfers en vliegjaren: in 2021 rolt de laatste Airbus A380 van de band. Overigens is het orderboek voor de passagiersversie van de Boeing 747-8 ook alweer twee jaar leeg.
De huidige tweemotorige jets met hun betrouwbare en energiezuinige joekels van motoren, hebben hun drie- en viermotorige collega’s van de troon gestoten, in elk geval wat betreft het passagiersvervoer.
Niet alleen de MD-11 en de 747 moesten plaatsmaken voor al die Boeing 737 lookalikes, hetzelfde geldt voor de Airbus A380 en A340.
Het overal ter wereld landingsrechten claimende Corona Aiways is er onder meer de oorzaak van dat voor geen van die trouwe vierpitters een eervol afscheidsfeestje wordt georganiseerd. In geval van de 747 is dat zeker onverdiend.
Al moet ook zijn gezegd dat de beweging die deze luchtvaarticoon in gang heeft gezet wel degelijk een keerzijde heeft.
In 1920 kostte een retourtje Amsterdam – Londen 250 gulden, omgerekend 120 euro. In een eeuw tijd, waarin alles vele malen duurder is geworden, bieden budgetmaatschappijen voor een dergelijk uitje vliegtickets aan voor tien euro. De kortste afstand tussen de beide steden, de afstand dus in vogelvlucht, is 357,43 kilometer. Zelfs als je dit getal vermenigvuldigt met het belachelijk kleine bedrag dat je van de belasting mag aftrekken voor gemaakte reiskosten, namelijk 0,19 euro, kom je uit op 67,91 euro.
Corona Airways maakt duidelijk dat aan alles toch een prijs zit.
Corona Airways maakt voelbaar dat er ook grenzen zijn.
Vrijuit reizen is er voorlopig niet bij, niet alleen op Schiphol staan tientallen vliegtuigen aan de grond, wereldwijd is dit het geval.
Ooit las ik ergens de uitspraak: ‘De luchtvaart is een zaak van Jantje lacht en Jantje huilt.’ Dat dit voor het hele leven geldt wordt nogal eens vergeten.
We willen dat alles maakbaar is, vooral in de zin van leuk, leuk, leuk.
Genotzucht viert hoogtij. Dat is onze grote vergissing van de afgelopen vijftig jaar. We willen reizen, verder en verder, de hele wereldbol over. Als we ver genoeg gaan, komen we toch weer bij onze eigen huizen uit. Soms in gezelschap van ongewenste gasten, zoals nu COVID-19.
Er zijn lieden die wensen dat KLM omvalt. Met het gunnen van ongeluk aan een ander is geen wereld te redden.
De meningen over het belang van de relatie tussen luchtvaart en economie lopen nogal uiteen. Maar we hebben wel onze eigen individuele keuzes. Hoeveel zijn we zelf bereid te betalen voor een vliegticket? Welke grenzen zijn we zelf bereid te accepteren?
Uiteindelijk is het nog altijd zo geweest dat wegen ontstaan doordat vele mensen die kant op willen. Ook luchtwegen vormen daarop geen uitzondering.
In week 16 is het zo ver. Dan mogen drie 747’s voor een zeer goed doel nog even hun lijnen trekken in het hemelruim. Niet alleen hun vier zusjes hebben het nakijken, ook allerlei andere vliegtypes.
En zo bewijst die gemoedelijke Jumbo Jet toch maar weer eens hoe uitzonderlijk ze is, zeker in haar Combi-variant waarin ze behalve passagiers grote en vooral ook hoge ladingen kan meenemen. Al meer dan eens een bewezen concept als het ging om het uitvoeren van hulpvluchten voor regio’s in nood.
Kopfoto: Rob van Ringelesteijn
