Ze staan er nog. En zijn nu al een herinnering aan voorbij gevlogen jaren.
Omdat ik toch in Zeeland moet zijn, laat ik de kans niet liggen nog even een glimp op te vangen van die drie MCDonnell Douglas MD-11’s die op de plek staan die onder luchtvaartliefhebbers bekend is komen te staan als Death Row.
Die vliegtuigen staan daar in afwachting van hetzelfde lot als hun nooit meer teruggekeerde zusters: een enkeltje vliegtuigkerkhof, leeggeplukt worden, verschroot en tot slot omgesmolten om terug te keren als colablikjes, scheermesjes, steelpannetjes en wat dies meer zij..
Ik ben te vroeg in Zeeland, veel te vroeg voor mijn afspraak. Daar koos ik bewust voor. In geen jaren ben ik er meer geweest, terwijl ik er vroeger zo dikwijls kwam. Nu ik er toch moet zijn wil ik me in mijn herinneringen dompelen, me erdoor laten omringen.
In Dishoek kuier ik over het zonovergoten strand. Ik wring me tussen de golfbrekers door. Ooit liep ik hier met de man met wie ik later trouwde, onze armen stevig om elkaar heen. Bij die golfbrekers moesten we elkaar altijd even loslaten, dan moest hij op zoek naar een opening die groot genoeg was voor de passage van zijn buik.
Ik zie zijn lach weer, hoor zelfs zijn stem terug na al die jaren. Hij stierf te vroeg, veel te vroeg, aan de slopende ziekte die kanker heet. Opmerkelijk genoeg ook op de elfde van de elfde, de datum waarop zoveel jaren later een van die drie gedoodverfde MD-11’s nog een drietal afscheidsvluchten uitvoert.
Toen ik nog in Alkmaar woonde belden er, zodra de zon onder was, op de elfde van de elfde horden kinderen overal aan, ook bij mij. In de deuropening verschenen verlegen, olijke en soms gehaaste gezichten, beschenen door het iele licht van hun lampionnen. Een St.Maartens-liedje kwam op gang. Vaak haastig gezongen, nauwelijks verstaanbaar.
Soms vluchtte ik voor het hele gebeuren, ging ik lekker met een vriendin een vorkje prikken in het hart van de stad. Zo ook die ene keer toen ik daags daarna mijn overbuurman tegenkwam.
‘Je was er niet’, zei hij vermanend.
‘Dat klopt’, gaf ik ronduit toe.
‘Weet je wel dat die kinderen ook speciaal voor jou langskomen?’
Pardon?
Ik heb nooit anders geweten dan dat al die kinderen de deuren langsgaan om kilo’s snoep te scoren. Ik was dan ook met stomheid geslagen bij het horen van zo’n ongekende verdraaiing van de feiten. Toen zei ik ‘Juist ja. Ze zingen dus ook speciaal voor mij: 11 november is de dag, dat mijn lichtje, dat mijn lichtje branden mag. Nou, op 11 november ging er ook een lichtje uit. Het lichtje van mijn man om precies te zijn.’
Nu was het buurmans’ beurt om met stomheid te zijn geslagen. Hij bood zelfs zijn excuses aan.
Inmiddels slenter ik in Vlissingen over de boulevard. In al die jaren dat ik niet in het Zeeuwse ben geweest is hier een waar Bijlmer aan Zee verrezen. Mijn vader die in deze stad aan de Westerschelde opgroeide, zou zijn ogen niet geloven.
Zoals ik van de luchtvaart houd, zo hield hij van de scheepvaart. Coasters, chemicaliëntankers, roroschepen: hij wist er alles van. Al dat langzame getjoek zei mij toen niet zo veel. Nu zou ik er graag nog eens met hem over praten.
Als vanzelf zie ik hem weer lopen, gearmd met mijn moeder. In eerste instantie als twee jonge mensen, jonger dan ikzelf nu. Maar gaandeweg verworden zij tot twee broze mensen, hij enigszins gebogen, zij wankel op de been, zich vasthoudend aan hem. Een auto-ongeluk in de herfst kostte hen beiden het leven.
Zeker, dat was een enorme klap voor ons, hun kinderen. Toch troost het me nog altijd dat hem als dialysepatiënt en haar als cva-patiënt, een lange lijdensweg bespaard bleef. Dat ze zichzelf nooit door het wee hoefden te duwen als weduwe of weduwnaar.
Als vanzelf loopt mijn kat mij in mijn herinneringen tegemoet. Geloof het of niet, zelfs dit lieve dier moest ik laten inslapen in de tijd waarin de blaadjes vallen.
Nu zet het mooie strijklicht van de herfst alles in een zachte gloed. De stad, de zeeschepen die ik bijna kan aanraken, en ja, ook mijn herinneringen.
In de verte de schitteren lichtjes van Zeeuws Vlaanderen. Ook het bevriende echtpaar dat daar woonde leeft niet meer. Vandaar dat ik hier nog zelden kom.
Met het stijgen der jaren word ik steeds meer een mens met herinneringen. Herinneringen aan voorbij. Ik heb meegemaakt dat de telefoons aan de muur hingen in plaats van dat ze in je zak kon steken. Van bakeliet waren ze en voorzien van een draaischijf, bijna niet voor te stellen meer. Ik heb het cassettebandje zien komen. Ook weer zien gaan trouwens. Ik heb met een kroontjespen leren schrijven, dat pesterige kreng dat alleen maar met de rechterhand kon worden vastgehouden. Met de linkerhand ging ook wel, alleen schrijven ermee lukte dan met geen mogelijkheid. Op Friese doorlopers heb ik op het ijs gekrabbeld, ongemakkelijke ondingen die meer naast mijn schoenen zaten dan eronder.
Ik rijd door naar Arnemuiden, voor de mosselavond in Snaidero Keukenshowroom. Behalve een weerzien met Rudy, gecombineerd met heerlijk smullen, een kennismaking met prachtkeukens en hypermoderne keukenapparatuur. Wow, er zijn tegenwoordig zelfs onopvallende plafondafzuigkappen. Weg met die hele installaties boven de kookplaat!
Ontwikkeling gaat door.
Ik treur omdat het gedaan is met de MD-11, ja echt, ook al is het maar gewoon een ding. En toch, als er nooit een vliegtuig zou zijn uitgefaseerd, vlogen we nu nog steeds met de DC-3. Sterker nog, we zouden nooit gevlogen hebben.
En terwijl ik mijn auto met één handje inparkeer, iets dat me lukt omdat hij is voorzien van stuurbekrachtiging, lach ik bij de herinnering aan onze Peugeot 504. Soms moest ik echt even bijkomen van het getrek aan het stuur voordat ik hem goed en wel ergens kon laten staan.
Morgen bind ik mijn klapschaatsen onder in plaats van die ellendige Friese doorlopers. En blij dat ik ben dat ik van mijn beide handen gebruik kan maken bij het bij elkaar tikken van deze lettertjes op mijn laptop. Waar die kroontjespen is? Deugde zelfs niet voor een terugkeer als colablikje, scheermesje, steelpannetje of wat dies meer zij!
Kopfoto: © Smiley tourist via Wikimedia Commons
