25 jaar Franciens Katten
oktober 2015 – april 2016
Poezentrekjes en kattenkwaad trefzeker en haarfijn uitgebeeld
In het Anton Pieck Museum is op dit moment het werk te zien van Francien van Westering: ‘Miauw!’ 25 jaar Franciens katten.
Introductie heeft de tekenares nauwelijks nodig want zij is de bekendste kattentekenares van Nederland. In het museum wijzen de pootafdrukken van een poes je de weg naar de uit zo’n zeventig werken bestaande overzichtstentoonstelling.
Meteen sta ik oog in oog met Emma. Het tenger ogende katje zit achter een aantal kleurpotloden, illustratief voor het materiaal waarmee Van Westering veelvuldig werkt. De tekenares bezit honderden kleurpotloden. Puntenslijpers trouwens ook. Voor nauwgezet tekenwerk heb je potloden met scherpe punten nodig. Een deel ervan is samen met een bonte verzameling kattenagenda’s ondergebracht in een lange vitrinetafel.
Behalve een groot kattenliefhebster moet Francien van Westering wel iemand zijn met een gigantisch engelengeduld. Nadat ze een basistekening heeft gemaakt, voorziet ze die van een laagje aquarel om daarna laagje voor laagje met haar kleurpotloden voor de verdere uitwerking te zorgen.
Het effect is ernaar, want de vele katten die mij vanaf de wanden aankijken zijn zo levensecht dat ik een aantal ervan zo zou willen aaien.
Pioe bijvoorbeeld. ‘Katten kunnen heel troostend zijn’, lees ik in de tekst eronder. ‘Pioe heeft haar eigenaresse geholpen door een moeilijke periode heen te komen.’
En wat te zeggen van Zipper? ‘Deze vreedzame kater heeft altijd onder de plak gezeten bij zijn moeder’, wordt me al lezend duidelijk. ‘Gelukkig had hij buiten zijn eigen leven.’
Ja, zo gaat dat, buiten lokt de vrijheid.
Zodra ik de tekening van zijn moeder tegenkom, Krieltje heet ze, zie ik meteen dat zij niet voor de poes was. ‘Iedereen die haar niet beviel (hond, kat, mens) kon een dreun van haar krijgen’, vermeldt de begeleidende tekst. ‘En toch was ik dol op haar’, geeft Van Westering te kennen.
Allerlei poezentrekjes en kattenkwaad passeren in deze expositie trefzeker en haarfijn de revue. Speels, nieuwsgierig en ondeugend hangen de dakhazen de beest uit tussen de serpentines en confetti. Lui, uitgestrekt of in sfinxhouding liggen ze tevreden spinnend in de weg op krant, boek of breiwerk. Zelfverzekerd en onverstoord lopen ze rond met een air of het hele huis en de hele tuin van hen is. ‘En dat is natuurlijk ook zo’, aldus Francien van Westering.
Dat het Anton Pieck Museum een tentoonstelling aan het werk van deze tekenares wijdt, is goed te begrijpen. Ook Pieck was immers tekenaar. Bovendien wordt het werk van beiden door kunstcritici veelal niet als kunst beschouwd.
‘Ik wil mijn kunst best anders noemen’, reageerde Pieck op deze onderwaardering. ‘Met grote bewondering heb ik het ambacht bij anderen leren zien, laat mij dan maar zo’n ambacht beoefenen, maar dan wel met vakmanschap en liefde voor het werk!’
Diezelfde kwaliteiten zijn terug te vinden in het werk van Van Westering, idem in het werk van onder meer Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer.
Bij het antwoord op de vraag of iets kunst is of niet, wordt dikwijls meegewogen of iets niet alleen de ogen prikkelt maar ook de geest. Juist dat blijft een zeer persoonlijke kwestie waarover veel te discussiëren valt. Alleen al daarom is het Rijks beslist niet het enige museum met een collectie die een bezoek waard is.
Tevens is het opmerkelijk dat Francien van Westering met haar figuratieve tekenwerk niet in één adem wordt genoemd met Marjolein Bastin, Dirk van Gelder, Jan Voerman en Marinus Adrianus Koekkoek, zeker wanneer je bedenkt dat Van Westering de kunst zeer goed verstaat om met oog voor detail niet alleen katten maar ook andere dieren en mensen uit te beelden.
Een deel van het geëxposeerde werk is te koop. Mijn oog viel op Floortje meets Kandinsky, een aquarel. De zwarte Noorse boskat is opgenomen in het door Wassily Kadinsky geschilderde Blick auf Murnau mit Kirche, waarbij een van de kattenpootjes speels buiten de lijst is afgebeeld. Het prijskaartje ontbrak bij deze fraaie compositie waarin figuratief en abstract elkaar ontmoeten, ‘n.t.k.’ stond ervoor in de plaats. Toch jammer!
Klik hier voor meer informatie over de expositie ‘Miauw!’
Foto ter beschikking gesteld door conversator Anton Pieck Museum
